Prawo

Mediacja w biznesie – nowe przepisy z korzyścią dla wszystkich

W ostatnim czasie obserwujemy wzrost liczby spraw gospodarczych kierowanych do sądów powszechnych. Stan ten jest naturalnym następstwem pozytywnego trendu w aktywności gospodarczej społeczeństwa. Warto jednak pamiętać, iż spory na linii wierzyciel – dłużnik można wyjaśniać na wiele sposobów. Dlatego przed podjęciem decyzji o skierowaniu sprawy na drogę sądową, należy zastanowić się nad alternatywą. Ścieżka ta bowiem, szczególnie w relacjach gospodarczych, jest kosztowna, w wysokim stopniu sformalizowana i czasochłonna, na co przedsiębiorcy – co zrozumiałe – nie mogą sobie pozwolić. Aby tego uniknąć, warto skorzystać z mediacji. Ich rola właśnie zyskuje na znaczeniu ze względu na nowe przepisy kodeksu postępowania cywilnego, które weszły w życie z początkiem roku.

Zmiany obowiązujące od 1 stycznia 2016 roku zostały wprowadzone na mocy uchwalonych już we wrześniu 2015 roku przepisów o nowelizacji niektórych ustaw w związku ze wspieraniem polubownych metod rozwiązywania sporów. Regulacje zmierzają głównie w kierunku jak najwcześniejszego informowania stron o możliwości ugodowego rozwiązania konfliktu. Ustawodawca założył kilka możliwości, w trakcie których przekazywana jest wiedza na temat mediacyjnych metod rozwiązywania sporów. Do najistotniejszych zmian należy przede wszystkim:

 obowiązek sądu pouczenia stron o możliwości mediacji,
 obowiązek informowania sądu – już w pozwie – o próbie zakończenia sporu polubownie,
 większy nacisk na nakłanianie przez sąd stron do mediacji na każdym etapie postępowania,
 możliwość obciążenia przez sąd strony unikającej ugody częścią kosztów sądowymi.

Bez wątpienia nowe przepisy, które są obecnie jednymi z najnowocześniejszych w Europie, mają ułatwić dochodzenie roszczeń w sprawach cywilnych oraz ograniczyć przypadki kończące się w sądzie. Zawarcie ugody, czyli pozytywne zakończenie mediacji jest znacznie szybszym procesem aniżeli uzyskanie prawomocnego wyroku. W rezultacie, wykorzystując możliwość polubownego rozwiązania sporu, wierzyciel oczekuje krócej na spłatę zaległości, a dłużnikowi zmniejsza się tym samym wysokość naliczanych odsetek.

Wartą uwagi zaletą mediacji jest to, że w odróżnieniu od sądu, gdzie zawsze ktoś przegrywa, pozwala ona przedsiębiorcom rozwiązać spór i kontynuować współpracę pomiędzy firmami. Dodatkowo, co jest niezmiernie istotne, na mocy nowych przepisów mediacja pozostaje dobrowolna, elastyczna oraz ściśle poufna. W przypadku tego pierwszego, to strony decydują zarówno o przystąpieniu jak i rezygnacji z mediacji, w momencie kiedy nie widać już możliwości osiągnięcia porozumienia. Z kolei niejawność jest gwarantowana przez Kodeks postępowania cywilnego, a mediator jest obowiązany tajemnicą zawodową.

Nie można też zapomnieć, że koszt mediacji jest dużo niższy niżeli wpisu sadowego czy opinii biegłych, które występują w toku procesu sądowego. Posiadając wpływ na cały proces, strony mogą także negocjować wynagrodzenie mediatora. Jeśli z kolei w postępowaniu ugoda nie zostanie zawarta oraz w przypadku, gdy zostanie zawarta, lecz nie będzie zatwierdzona przez sąd, opłata za mediację zostanie dodana do niezbędnych kosztów procesu.

W naszej ocenie, dobrą praktyką, byłoby zawieranie umowy o przeprowadzenie mediacji pomiędzy inwestorami na początkowym etapie współpracy. W takim przypadku, kiedy w późniejszym etapie strony znajdą się w relacji wierzyciel – dłużnik, mediacja będzie naturalnym krokiem w celu zażegnania ewentualnego sporu. Na co warto zwrócić uwagę przygotowując umowę mediacyjną? Przede wszystkim należy pamiętać o opisie przedmiotu umowy, a także by wskazać stosunek prawny pomiędzy podmiotami. Ponadto umowa powinna zawierać wskazanie osoby mediatora lub sposób jego wyboru, a także czas trwania mediacji. Zapis ugodowego rozwiązania konfliktu może przybrać formę odrębnej umowy bądź klauzuli mediacyjnej.

Autor:

Włodzimierz Szymczak, Dyrektor Zarządzający Atradius Collections w Polsce

wlodzimierz-szymczak-atradius-collections